Thuật ngữ “Tư duy lập trình” là gì? Vì sao khi muốn học lập trình tốt trước tiên phải biết Tư duy lập trình? Rèn luyện tư duy lập trình có khó không? Đây là những khái niệm tương đối lạ lẫm đối với người bắt đầu tìm hiểu về lập trình.
Chắc hẳn phải nhiều hơn một lần bạn đã nghe nói về tư duy, thậm chí thuật ngữ này vô cùng quen tai vì xuất hiện khá nhiều trong cuộc sống. Thế nhưng với “Tư duy lập trình” lại là một khái niệm khá xa lạ. Cũng không quá khó để giải thích tại sao nó không thân thuộc trong cuộc sống hàng ngày. Bởi đây là một khái niệm trừu tượng và khó hiểu, chỉ những người học trong ngành công nghệ thông tin thì chắc họ mới tìm hiểu đến khái niệm này.
Tư duy lập trình là gì?
Tư duy lập trình là một phương thức tư duy đặc biệt, khác hoàn toàn với những hình thức tư duy khác trước đây. Là cách các lập trình viên sử dụng chất xám suy nghĩ để giải quyết vấn đề, thông qua việc phân tích vấn đề lớn thành những vấn đề nhỏ, từ đó xem xét những phương án giải quyết cụ thể và phù hợp. Sau khi lựa chọn được các phương án thích hợp nhất, người học cần phải biết cách tư duy để chuyển phương án đó thành mã (code), từ khóa.
Nếu sử dụng não trái để trả lời cho câu hỏi này thì theo nhiều người cho rằng tư duy lập trình chính là những thuật toán, nếu học toán và luyện bài tập nhiều thì sẽ giúp rèn luyện tư duy giỏi hơn. Ví dụ như bạn nhận một bài tập nào đó hay một bug, có người sẽ cố tìm ra những đoạn code mẫu thì có người sẽ tìm cách giải quyết vấn đề đó từng bước một trước rồi mới bắt đầu viết code. Như vậy đó chính là tư duy lập trình. Có thể nói “Tư duy lập trình” chính là một kỹ năng, có thể học và rèn luyện mà thành.
Vai trò quan trọng của “Tư duy lập trình”
Tư duy lập trình giúp giải quyết các đoạn mã hiệu quả hơn
Một trong những công việc chủ yếu của lập trình viên đó là giải quyết vấn đề. Nếu bạn có thể tìm ra phương thức tối ưu cho vấn đề cần giải quyết sẽ giúp bạn hiểu hơn về đoạn mã đang làm việc và đẩy hiệu quả công việc của bạn lên rất nhiều. Do đó việc có lối suy nghĩ logic, có được tư duy lập trình nhạy bén sẽ giúp bạn làm việc tốt hơn với những đoạn mã, những con bug, tiết kiệm được khá nhiều thời gian trong quá trình phát triển sản phẩm đó.
Học cấu trúc dữ liệu và thuật toán nhanh chóng nhờ Tư duy lập trình
Tìm hiểu cấu trúc dữ liệu thông qua phương pháp tư duy lập trình sẽ cung cấp cho bạn một kế hoạch tốt hơn để tập trung vào những vấn đề mà bạn đang gặp phải để có một phần mềm hiệu quả.
Tư duy lập trình là làm việc với sự chi tiết
Như khái niệm đã đề cập ở trên, Tư duy lập trình là phương thức chia vấn đề cần giải quyết ra từng phần nhỏ hơn để tìm ra những phương án phù hợp. Chính vì vậy lập trình viên sẽ có thể nhìn nhận vấn đề ở những góc độ khác nhau, có thể suy nghĩ đến nhiều khả năng khác nhau.
Bạn cần chú ý đến những chi tiết của vấn đề vì trong khoa học máy tính, chi tiết rất quan trọng. Máy tính là những cỗ máy. Do đó, vấn đề cần giải quyết có thể đến từ những sai lầm vụn vặt. Suy nghĩ giải quyết vấn đề theo lối Tư duy lập trình giúp cho lập trình viên hạn chế việc thiếu sót những chi tiết tưởng như đơn giản.
Tư duy lập trình trong đời sống hàng ngày
Kỹ năng này còn cần thiết để hoàn thành nhiều việc lớn lao trong thế giới hiện đại như: cứu người, tìm đồ vật bị thất lạc, viết sách, xây dựng nhà máy hoặc xây nhà…
Về cơ bản, tư duy lập trình là một cách hiệu quả hơn để giải quyết vấn đề. Nếu mục tiêu của lập trình là tạo ra những phần mềm và chương trình làm cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn, thì tư duy lập trình là công cụ sẽ giúp chúng ta làm điều đó.
Vì sao nên cho trẻ rèn luyện tư duy lập trình từ sớm?
Khả năng tư duy là một trong những kỹ năng có giá trị nhờ vào tính ứng dụng cao và sự kiên trì luyện tập. Cùng với sự phát triển của công nghệ, tri thức, người ta làm việc dựa trên kỹ năng tư duy, dùng trí não nhiều hơn để giải quyết vấn đề..
Khả năng tiếp nhận kiến thức của bộ não con người là rất lớn. Norman Cousins đã từng nói ngay cả vũ trụ với hàng tỷ ngôi sao cũng không phức tạp và tuyệt diệu như bộ não của con người. Điều này cho thấy não bộ của mỗi người rất kì diệu trong khi chưa sử dụng hết 20% năng lượng, tiềm năng của bản thân. Đây là bộ phận phức tạp, bí ẩn nhất trong cơ thể chúng ta. Do đó, chúng ta hãy để cho não bộ làm việc, luôn rèn luyện kỹ năng lập trình cho bản thân để quá trình làm việc trở nên thuận lợi và mang đến kết quả tốt nhất.
Đối với trẻ em, não bộ của trẻ có khả năng tiếp nhận thông tin một cách kỳ diệu hơn người lớn rất nhiều. Chúng ta không nên bỏ qua thời điểm vàng để trẻ rèn luyện tư duy giúp não phát triển. Trẻ được làm quen và rèn luyện Tư duy lập trình sớm ngày nào là con tiếp cận với lối tư duy logic, biết cách giải quyết vấn đề trong học tập và cuộc sống sớm ngày đó.
Rèn luyện Tư duy lập trình như thế nào?
Chúng ta hoàn toàn có thể học và luyện tập để hình thành tư duy lập trình từng ngày.
- Bắt đầu từ những điều đơn giản, nắm vững kiến thức căn bản:
Khi bạn bắt đầu học một cái gì đó thì phải hiểu về chúng và phải nắm bắt được toàn bộ các thông tin về nó. Đặc biệt với ngành công nghệ thông tin này, hệ thống kiến thức lập trình của nó rất logic và phải đúng trình tự. Phải biết chọn lọc thông tin và lựa chọn từ những kiến thức căn bản và nền tảng.
- Tập làm quen với bài tập thuật toán:
Nếu như bạn muốn có tuy duy tốt thì phải tập làm quen với các thuật toán. Điều này không những giúp bạn phát triển về tư duy lập trình mà nó còn giúp cho bạn nhớ kiến thức lâu hơn. Chính vì thế mà bạn cần phải học, làm các bài tập về thuật toán nhiều hơn nữa. Nếu như mới bắt đầu thì hãy làm quen với các dạng bài tập dễ và sau dần nâng cấp dần.
- Áp dụng lý thuyết vào thực tế:
Lý thuyết sẽ chỉ hữu ích khi được đặt đúng vị trí, vậy nên nó cần ứng dụng và thực hành nhiều vào thực tiễn, code hay fix bug.
- Vừa chơi game vừa học:
Có thể đây là cách vừa giúp chúng ta thư giãn lại vừa giúp chúng ta học, tư duy sâu sắc hơn. Hãy lựa chọn cho mình một vài game giải trí, mang tính chất tư duy cao để chơi như game rubik, puzzle, sudoku,…đây là những trò chơi đòi hỏi người chơi phải phân tích và tư duy một cách chính xác để có thể vượt qua các cửa ải của trò chơi.
Tuy nhiên để áp dụng phương pháp rèn luyện tư duy logic và tư duy lập trình thì bạn cần phải lên kế hoạch và thời gian cụ thể để vừa chơi vừa luyện tập.
- Tập làm việc nhóm:
Làm việc nhóm là một yêu cầu cần thiết trong cuộc sống lẫn công việc hiện nay. Bởi hầu hết trong các dự án lập trình hiện nay đều yêu cầu về vấn đề làm việc nhóm. Làm việc theo nhóm như vậy sẽ giúp cho bạn có thể rèn luyện tư duy lập trình tốt hơn và trau dồi khả năng giao tiếp của mình, có thể mở rộng tầm nhìn khi tham gia vào các dự án cùng người khác. Bạn cần học và tư duy theo tập thể bởi vì sản phẩm mà bạn tạo ra chính là mang tính tập thể chứ không còn là cá nhân.
- Học tư duy từ những người xung quanh:
Một trong những phương pháp để rèn luyện tư duy lập trình chính là học hỏi từ những người xung quanh. Mỗi một người sẽ có những ưu điểm nhất định trong cách tư duy. Bạn hãy học một tập một cách thông minh và có chọn lọc.
Trong cuộc sống, công việc hàng ngày chỉ cần chúng ta để ý một chút cách mọi người làm việc là có thể học tập được ngay. Có thể những người xung quanh bạn chính là “bậc thầy” của tư duy lập trình đó.
Kết
Có thể nói Tư duy lập trình là lối tư duy mới, một phương thức học tập đa nhiệm thời công nghệ số. Tư duy lập trình có thể được hình thành và rèn luyện ngay từ sớm ở độ tuổi 8, 9 tuổi trở lên. Mong rằng những thông tin trên sẽ phần nào giúp các bậc Phụ huynh tham khảo thêm một phương pháp rèn luyện hiệu quả giúp con trẻ chuẩn bị tốt hơn cho các kỹ năng học tập và làm việc sau này.
Bạn có thể tham khảo một số chương trình giảng dạy ứng dụng Tư duy lập trình tại Kase Edutech.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hoặc cần thêm thông tin liên quan đến tư duy lập trình, đừng ngần ngại liên hệ ngay với bộ phận tư vấn của Kase Edutech nhé.
